آبیاری قطره ای Drip irrigation
آبیاری قطره ای یا موضعی روشی است که در آن آب با فشار بسیار کم از منفذی به نام قطره چکان بیرون می آید و گیاه به صورت قطره ای از آن تغذیه می کند.
شبکه ای در سراسر باغچه یا مزرعه وجود دارد که وظیفه توزیع و پخش آب را به عهده دارد که قطره چکان به آن اتصال دارد و با فشار پایین بر سطح زمین پاشیده می‌شود.
در آبیاری با این روش آب در محل گسترش ریشه ها که در بخش سطحی زیر خاک می باشد، با فشار کم می رسد و بخش کوچک با عمق کمی به گیاه می رسد و سطح خاک خیس می شود.
معایب روش آبیاری قطره ای:
- هزینه ی بالا
- تکنیک های پیشرفته و پیچیده
- وجود نمک و مواد جامد معلق در آبهای ایران(عامل گرفتگی قطره چکان ها)
با استفاده از روش آبیاری قطره ای می توان بین اعمال تعرق، تبخیر و میزان آب مورد نیاز برای آبیاری زمین، در محدوده زمانی مشخص (بین 24 تا 72 ساعت) تناسب ایجاد کرد که از مزایای این امر حداکثر بهره وری از میزان آب در اختیار است.
نحوه ی کارکرد سیستم آبیاری قطره ای ثابت است و به راحتی می توان نحوه ی کار آن ها را به صورت خود کار تبدیل کرد، این ویژگی مناسب افرادی هست که قصد ترکیب کود و آب(کود آبیاری) را درون سیستم آبیاری دارند.
تجهیزات آبیاری قطره ای
- منبع آب
- ایستگاه کنترل مرکزی:
ایستگاه پمپاژ شامل پمپ و متعلقات آن
ایستگاه فیلتراسیون شامل فیلتر سیکلون یا فیلتر شن(انتخاب نوع این فیلتر ها وابسته به نوع منبع آب برداشتی می باشد، فیلتر سیکلون برای چاه‌های آب و فیلتر شن برای استخرهای ذخیره آب)
- تانک کود
- فیلتر توری یا دیسکی (فیلتر دیسکی ذرات کوچکتری نسبت به فیلتر توری جذب می نماید)
- لوله اصلی، آبرسانی، جانبی یا فرعی(لاترال‌ها)
- قطره چکان و اتصالات لازم
طرز کار شبکه آبیاری قطره ای
- عبور و پمپاژ آب از منبع به شبکه به وسیله ی پمپ
- ته نشین شدن شن و مواد خارجی خیلی درشت در عبور از سیکلون
- ته نشین شدن جلبک‌ها و موجودات بسیار ریز میکروسکوپی بوجود آمده بر اثر عبور از فیلتر شن
- جداسازی باقی مانده ی مواد جامد معلق در فیلتر دیسکی یا توری
پس از طی این مراحل مقداری از آب وارد تانک کود می شود و محلول کود حل شده در آب، از انتهای دیگر تانک خارج می شود و مجدداً وارد جریان اصلی آب شده تا به پای گیاه برسد. آب وارد لوله های موزع شده و در نهایت با قطره چکان پای گیاه ریخته می شود.
انتخاب قطره چکان
مهمترین بخش در سیستم آبیاری قطره ای، انتخاب قطره چکان است. انتخاب صحیح این قسمت از سیستم آبیاری موجب کاهش چشم گیر هزینه های نگهداری و ضررهای بوجود آمده از مسدود شدن مجاری در اثر گرفتگی می شود.
انواع قطره چکان ها
قطره چکان لوله ای
قطره چکان دکمه ای
قطره چکان با مجرای طولانی
قطره چکان صفحه ای
قطره چکان چند دهانه ای
تجمع نمک در آبیار ی قطره ای
آبی که با آن آبیاری انجام می شود دارای مقداری نمک محلول که احتمال آن وجود دارد باعث انسداد مجرای قطره چکان ها شود. اگر این نمک ها از بین نروند، ممکن است در هنگام آبیاری وارد محدوده ریشه گیاه شده و زیان بسیاری به گیاه وارد کند.
شست و شو و از بین بردن این گیاه ها به دو روش انجام می شود:
استفاده از آب رودخانه‌ها یا جریانهای سطحی بوجود آمده از بارندگی یا آبهای اضافی موجود در منطقه در زمستان
کشت و آبیاری زمین های آبیاری قطره‌ای با روش کرتی هر دو سال یک بار
اسید شویی در آبیاری قطره‌ای
در سیستم های آبیاری قطره ای، اسید برای شستشوی رسوبات تثبیت شده درون لوله‌ها و قطره چکانها که بوجود آورنده ی آن ها مواد شیمیایی محلول در آب حاصل از بکارگیری و تزریق کودهای محلول نامرغوب است، استفاده می شوند.
برای تزریق اسید به درون سیستم آبیاری از همان لوازم تزریق کود استفاده می‌شود.
اسیدهای مناسب جهت شستشوی سیستم
اسید هیدروکلریک
اسید سولفوریک
اسید فسفریک