نورپردازی محوطه ویلا و باغ موضوعی نیست که بتوانیم برای آن یک قاعده ی کلی در نظر بگیریم. در نورپردازی محوطه ویلا باید به هر دو جنبه زیبایی و کاربردی بودن و عدم ایجاد مزاحمت نوری برای همسایگان توجه شود. بعد از اتمام نورپردازی باید به تعمیر و نگهداری چراغ ها و تجهیزات مرتبط با آن توجه ویژه ای شود.
نکات اساسی در نورپردازی محوطه ویلا:
1 - با توجه به کاربری محیط به میزان لازم نور تعبیه شود.
2- مصرف برق به صورت بهینه باشد.
3- کنترل نور، به خصوص در محوطه های بزرگ، بسیار حائز اهمیت است. یک منبع کوچک نور می تواند مسافتی طولانی را طی کند، اگر به این نکته توجه نکنیم و ندانیم کدام مشخصه را و با چه شدتی به کار ببریم محوطه ی ما غرقه در نور می شود که در این صورت نمی توانیم از تاریکی استفاده ی بهینه کنیم و تمرکز ما بر بهترین عناصر باشد تا بتوانیم بی ارزش ترین ها را پنهان کنیم.در طراحی نورپردازی محوطه ویلا وجود نقاط تاریک الزامی می‌باشد تا جلوه‌ی اشیای روشن شده دو چندان شود، یعنی کنتراست مثبت در دید اشیا ایجاد می‌کند. پس در استفاده از نور سختگیر باشید امّا در عین حال با قرار دادن پریزهای برق به تعداد مورد نیاز و کافی، امکان افزودن ظرفیت و کنترل نورپردازی را فراهم کنید.
4- بهتر است به رنگ لوازم نورپردازی توجه شود. این وسایل در محوطه های بزرگ اغلب سیاه رنگ هستند، اما انواع کوچکتر آنها وجود دارد که به رنگ سبز تیره اند تا در بتوان آن ها را در میان شاخ و برگ درختان و گیاهان قرار داد تا استتار شوند. پس در این صورت، می توانیم از انواع مسی آن ها استفاده کنیم که بسیار کتربردی هسیتند و به مرور زمان سطح خارجی آنها به طور طبیعی به رنگ سبز در می آید. اما اگر می خواهید این لوازم را در تنه ی درختان استتار کنید از انواع برنزی استفاده کنید که با تنه ی درختان استتار می شود.
6- در نورپردازی محوطه ویلا، روشنایی فضای بیرون را ملایم و ظریف طراحی کنید. محوطه هایی که دارای نورپردازی و درخشش ملایم و تابش گرم هستند بسیار دعوت کننده تر از نورافکن‌های پر نور هستند. پس چراغ‌های مکان‌هایی را که روشنایی شدید و تندی دارند با لامپ هایی با تن گرم و ظریف جایگزین کنید.
۱۲ راه برای ایجاد روشنایی ظریف و ملایم فضای محوطه استفاده از استفاده از موارد زیر می باشد:
- چراغ های مسیر عبور و مرور ظریف
- چراغ های تاکیدی برای جلوه هنرمندانه
- چراغ های ورودی
- چراغ های ریسه ای
- نورافکن ها برای درختان
- چراغ های کافه ای
- چراغ های پله
- نورهای تاکیدی برای معماری
- روشنایی فنس ها و نرده ها
- چراغ های فواره
- چراغ های وال واشر کم نور
- چراغ های میهمانی و جشن
7- برای ایجاد بهترین نورپردازی باید از انواع چراغ ها استفاده شود. ترکیب کردن انوع چراغ ها، جلوه و منظره زیبایی برای محوطه در شب ایجاد می کند.
8- رعایت ایمنی از مهمترین نکات در نورپردازی محوطه ویلا است. مسیرهای عبوری، سطوح ناهموار و با انحراف، مجسمه های باغ و تزئینات آبی ایمنی بالقوه در تاریکی را تهدید می کند. باید در این فضاها چراغ هایی تعبیه کنیم تا باعث ایمن شدن این مسیرها شده، احتمال صدمات کاهش یابد و برای شما این امکان بوجود بیاید که بعد از تاریکی هوا هم بتوانید از باغ و محوطه ی ویلای خود بدون خطر سرخوردن روی پله‌ها استفاده کنید. به عنوان مثال یک ردیف چراغ پله‌ای، روشنایی مورد نیاز برای روشن کردن پله‌های عرشه تا رسیدن به چمن را فراهم می‌کند.
9-رنگ نور انتخابی با توجه به رنگ و ضریب انعکاس سوژه انتخاب شود. سعی شود در نورپردازی محوطه ویلا در فصول خنک و سرد، از رنگ‌های گرم و در فصول گرم از رنگ‌های خنثی و سرد استفاده شود. تا آنجا که امکان دارد منابع نوری بکار رفته در نورپردازی مخفی و دور از چشم جاگذاری شوند.
می دانید که نور خلاق است و تمامی اشیاء را برجسته‌تر نشان می‌دهد. چگونگی حضور نور در محوطه بیرونی ویلا از نقطه نظر روانی عامل بسیار تعیین کننده ای است. نورپردازی بیرونی (نورپردازی محوطه ، نورپردازی ویلا و نورپردازی باغ) به عواملی مانند شدت نور، درجه پخش نور و روش نصب چراغ پارکی بستگی دارد. چراغ پارکی استفاده شده در نورپردازی محوطه و پایه‌ها با مبلمان استفاده شده در محوطه ویلا باید هماهنگ و مرتبط باشند.
با توجه به وسایل به کاربرده شده، نورپردازی محوطه ویلا و باغ را به می توان به 4 دسته مختلف تقسیم بندی کرد:
1- نورپردازی فضای سبز
نورپردازی فضای سبز و داخل گل و گیاه که به‌صورت توده‌ای می باشد، به صورتی که بر ویژگی‌های دیداری و عمومی تأثیر داشته باشد. خیلی از گیاهان در روشنایی روز مورد توجه نیستند ولی در شب با نور دادن به آنها جلوه ی ویژه ای پیدا می‌کنند و قابل رؤیت تر هستند.
2- نورپردازی سطح آب، استخر، برکه و آبنما
در نورپردازی استخر و آبنما نباید به سطح آب نور مستقیم بتابد چون به صورت سطح شیشه و آینه عمل می‌کنند و بازتاب آن جلوه ی زیبایی ندارد. می‌توان برای نورپردازی استخر ویلا چراغ‌ها را در زیر سطح آن یا به صورت غیرمستقیم از لابه لای درختان و گیاهان تاباند و یا اگر دارای فواره می باشد از لا به لای پودر آب نورپردازی استخر انجام شود. طراحی نور در آبنما و برکه هم یه این صورت است و باید طوری طراحی شود که انعکاس نور باعث چشم زدگی نشود، پس چراغ‌های نوری را در زیر آب یا سنگ ها قرار می دهیم تا انعکاس نور آنها به طور غیرمستقیم مورد توجه قرار گیرد.
3- نورپردازی آلاچیق و سایبان
نورپردازی محوطه باید در مکان هایی مثل آلاچیق باید به گونه ای طوری طراحی شود که از نظر روانشناسی ایجاد آرامش و راحتی نماید. افراد هنگام نشستن و استراحت از نور مناسبی بهره ببرند. بنابراین استفاده از چراغ پارکی پرنور که دارای نور زیادی باشد مناسب نیست.البته این مکان ها نباید در تاریکی هم فرو رفته باشد بنابراین از نور ملایم و نرم استفاده می شود. روش دیگر نور پردازی این مکان ها هم استفاده از ابزارهای نورپردازی ویلا در میان پوشش گیاهی و یا در بین دیوارها و سقف آلاچیق و سایه‌بان ها می باشد.
4- نورپردازی زیر درختان و سطح زمین
نورپردازی در زیر درختان در محوطه فضای سبز بسیار مهم است، به این که درختان عنصر اصلی فضای سبز هستند و نور دادن به زیر درختان در شب ایجاد مناظر جالبی از سطح نور می‌کند و با استفاده از چراغ پارکی رنگی می‌توان شکل محیط را تغییر داد و در سطح زمین در باغ راه‌ها و پیاده روهای خصوصی بسیار جالب توجه است و با چراغ پارکی های مختلف می توان سطح زمین را شب روشن نمود و در این گونه مسیرها با استفاده از چراغ پارکی پایه کوتاه می‌توان مناظر جالبی از پوشش های گیاهی را نیز جلوه داد.
درباره نورپردازی امنیتی بدانیم:
هر وقت از نورپردازی محوطه صحبتی به میان می آید، همه به جنبه زیبایی آن توجه می کنند شاید بهتر باشد کمی بیش تر در مورد امنیت باغ و فضای سبزتان فکر کنید. داشتن فضای سبز بزرگ یا یک باغ دلنشین نیاز به امنیت دارد پس با یک چهره دیگر لامپ های محوطه آشنا شوید. به‌منظور برقراری امنیت، امکان شناسایی افراد از روی چهره آنان از فاصله‌ی حداقل ۴ متری وجود داشته باشد.
ویژگی های نورپردازی امنیتی محوطه
حدس ویژگی روشنایی های امنیتی کار دشواری نیست. نورپردازی امنیتی باید روشن باشد و محدوده بزرگی را پوشش دهد، به همین علت از باقی لامپ ها و روشنایی ها بالاتر نصب می شود. اما هنگام تهیه لامپ با عملکرد امنیتی باید به اقلیمی که در آن زندگی می کنید هم دقت کنید. این لامپ ها علاوه بر تناسب با آب و هوا باید در شرایط مختلف جوی بهترین روشنایی را برایتان به همراه بیاورند.
نورپردازی امنیتی محوطه های کوچک ویلا
ایمن کردن یک حیاط کوچک، راحت تر از یک محوطه بزرگ است. برای یک حیاط کوچک مهم ترین قسمت برای نورردازی درب های ورودی هستند. چند درب ورودی دارید؟ منظور من همه آن هاست: درب ورودی اصلی، درب های پشتی و درب پارکینگ. محدوده درب ها باید کاملا روشن باشند. شما نیازی به استفاده از نورافکن های بلند یا دیواری ندارید تنها باید محدوده درب ها را تا فاصله چند متری روشن نگه دارید. اگر قبل از تاریک شدن هوا به منزل نمی رسید، بهتر است از یک سیستم کنترل اتوماتیک استفاده کنید که با تاریک شدن هوا لامپ های محوطه را روشن کند و پس از طلوع خورشید و رسیدن به نور مناسب در روز آن ها راخاموش کند. گلدان های نوری هم یکی دیگر از وسایل روشنایی هستند که برای محوطه های کوچک کاربرد تزیینی و امنیتی دارند.